Zwaar weer blog
De stilte voor de storm’, noemde de bankier des vaderlands de huidige situatie
De stilte voor de storm’, noemde de bankier des vaderlands, DNB-president Klaas Knot, het dinsdag. De tweede golf is een feit. De economische crisis gaat er nu echt inhakken. Maar waar en wanneer precies?
Er is geen routekaart (een cynische term, aangezien hetzelfde kabinet uitjes met klem afraadt) zoals bij de coronamaatregelen. Maar uit de stroom goed geïnformeerde rapporten, waarschuwingen en voorspellingen die deze week verschijnen, doemt een eerste beeld op van de barre tocht die mogelijk voor ons ligt.
Het vertrekpunt is de tweede golf. Door het gestuntel rond testen en contactonderzoeken is de laatste hoop op een snel, ‘V-vormig’ herstel vervlogen. Opmerkelijk genoeg bereikte het aantal faillissementen in augustus het laagste niveau in 21 jaar. Dat zal de komende maanden, alle steunmaatregelen ten spijt, veranderen. Cafés, restaurants, busbedrijven, reisbureaus: niet iedereen gaat dit overleven. Ook de werkloosheid loopt verder op, waardoor sommige huiseigenaren en huurders in de problemen komen met hun woonlasten.
Volgende halte: de banken. Hoe meer ondernemers failliet gaan en hoe meer particuliere klanten hun baan kwijtraken, hoe hoger de kredietverliezen. Vooralsnog laten ING, Rabobank en ABN Amro stuk voor stuk weten dat het op hun afdelingen bijzonder beheer – de ziekenboeg voor schuldenaren in nood – rustig is. Bovendien hebben banken onder druk van de politiek de buffers verhoogd, en stopten ze eerder dit jaar alvast honderden miljoenen euro’s extra in hun stroppenpotten.
Maar er blijven risico’s. In het Duitse Handelsblatt waarschuwde de hoogste bankentoezichthouder van de eurozone, Andrea Enria, dat er bij forse tegenwind nog meer probleemleningen kunnen ontstaan dan tijdens de kredietcrisis. Het Internationaal Monetair Fonds signaleerde deze week in haar Global Financial Stability Report ‘een aanzienlijke zwakke staart van banken’ die als het tegenzit tot wel 220 miljard dollar tekort komen.
Veel hangt af van de grillige derde etappe: de financiële markten. Blijven die euforisch? Of leidt slecht nieuws over, bijvoorbeeld, het groeiende aantal besmettingen plotseling tot paniek? Volgens De Nederlandsche Bank neemt het ‘risico op nieuwe, ongeordende marktcorrecties’ toe. Onder beleggers in commercieel vastgoed is al een omslag zichtbaar. Winkelpanden kelderden in het tweede kwartaal maar liefst 14 procent in waarde. Ook de kantoorprijzen dalen.
Loopt alles fout, dan stevenen we af op het gevreesde laatste deel van de routekaart. Daar loert het ultieme besmettingsgevaar: de economische malaise slaat over op de financiële sector. Op de beurzen verdampen de pensioenspaarpotten. Huizenprijzen zakken. Banken draaien de kredietkraan dicht, waardoor nog meer bedrijven failliet gaan. Het zou, in de woorden van DNB-president Knot, ‘een turbo’ zetten op de huidige crisis.
Wees gerust: zo ver is het nog niet. Met wat geluk ontwikkelen onderzoekers tijdig een medicijn of vaccin. Dan komt Nederland er vanaf met een ‘gewone’ recessie. Geen pretje, maar oneindig veel beter dan een dollemansrit naar de financieel-economische afgrond.
Bron Volkskrant 14 oktober 2020